İŞİTSEL SÖZEL TERAPİ

Kurucumuz Dr Gülçin Babaoğlu İşitme Kayıplı Çocuklarda Değerlendirme, Eğitsel Tanı ve İsitsel- Sözel Terapi Kursunu tamamladı.Ayşe Sanem Şahlı hocamıza ve Erol Belgin hocamıza emekleri için çok teşekkür ediyoruz. 2008–2010 yılları arasında, Alexander Graham Bell Derneği'nin temsilcisi, Auditory-Verbal Therapy (İşitsel-Sözel Terapi)'nin evrensel konsültanı ve profesyonel uygulayıcısı olan Warren Estabrooks'tan eğitim alarak, ‘ Auditory-Verbal Therapy (İşitsel-Sözel Terapi) ve ‘ Eğitimcilerin Eğitimcisi 'sertifikalarına sahip Ayşe Sanem Şahlı hocamızdan bu eğitimi almanın gururunu yaşadık.İşitsel/sözel yaklaşım, işitme engelli çocukların ana dillerini işiten çocuklar gibi işitme duyularını kullanarak kazanabileceklerini kabul eden ve bu çocukların eğitimlerinde işitmeye ve sözlü iletişime dayalı eğitim programını benimseyen bir sözlü iletişim yöntemidir .. Doğal İşitsel/Sözel Yaklaşım için işitme cihazlarının kullanımı, bir önkoşuldur. İşitme cihazlarının en iyi durumda kullanımı, işitmenin maksimum kullanımı için yine bir önkoşuldur. Bu çocukların yerleştirildiği eğitim ortamlarında işitme kalıntısının gerçekten maksimum düzeyde kullanılıyor olması için gereken tedbirlerin alınması gerektiğini savunur.(2)

Sözel işitsel yaklaşımda önemli olan bir nokta ve önkoşul da dinleme becerilerinin geliştirilmesidir. Çocuğun sağlıklı girdiler alabilmesi için dinleme becerilerine sahip olması gerekir.

Dinleme Becerisi GelişimiÇocukların dinleme becerisi gelişimini tamamlayabilmeleri için aşamalı bir sıra takip etmeleri gerekmektedir. Bu sıralama Estabrooks (1998) ve Ling (1989) tarafından aşağıdaki biçimde yapılmıştır:1. Fark etme,2. Ayırt etme,3. Tanımlama,4. Anlamlandırma.Dinleme Becerilerini Geliştirme YollarıAilelerin yapması gerekenler• Tümceleri kısa tutmak.• Sözdizimsel olarak basit tümceler kullanmak.• Çocukların dikkatlerini çekebilmek ve sürdürebilmek için abartılmış tonlama kullanmak.• Önemli sözcükleri vurgulamak.• Çocuğun bilgi sahibi olduğu konularda konuşmak.• Söylediklerini tekrarlar ya da aynı anlamı farklı tümce kalıplarıyla yeniden çocuğa söylemek.• Çocukların eksik ya da yanlış tümceleri tamamlayarak ya da doğru biçimiyle çocuğa söyleyerek hatalarını fark etmelerine yardımcı olmak.İşitme engelli çocukların anadillerini edinmelerine yardımcı olunurken, işitme engelli çocukla ilgilenen tüm yetişkinlerin ve eğitimcilerin bahsi geçen düzenlemelere dikkat etmesigerekmektedir.

Süreci Etkileyen Faktörler:
Her aile ve birey biriciktir, kendine özgüdür ve farklı bireysel özellikler, yaşam tarzı ve öğrenme biçimine sahiptir. İletişim ve dinleme gelişimi çocuktan çocuğa ve aileden aileye farklılıklar gösterir. Dolayısıyla terapi sürecini etkileyen faktörler bulunmaktadır. Bu faktörlerden bazılarını şöyle sıralayabiliriz:
• Teşhis yaşı
• İşitme engeline/yetersizliğine sebep olan faktör/ faktörler.
• İşitme kaybı derecesi. (İşitme kalıntısı derecesi)
• Kullanılan işitme cihazı veya koklear implantın etkilililiği.
• Odyolojik müdahalelerin/yöntemlerin etkililiği.
• Çocuğun işitme potansiyeli.
• Çocuğun genel sağlığı.
• Ailenin duygusal durumu
• Ailenin katılım düzeyi.
• Terapistin deneyimi.
• Ailenin ve bakıcının deneyimi.
• Çocuğun öğrenme biçimi.
• Çocuğun zekası (1)

İşitme engelli çocukların da tıpkı normal işiten çocuklar gibi dinleme, konuşma, dil , iletişim ve bilişsel gereksinmeleri bulunmaktadır. Yalnız süreç normal işiten çocukların yaş periyoduyla aynı olmamakta; gecikmeli olmaktadır. Bu gereksinimler, iyi organize edilmiş İşitsel- Sözel Terapi oturumlarıyla, günlük aktivitelerle ve özellikle oyun temelinde yapılandırılır.Teknolojik gelişmeler çocuğun işitme kalıntısını, potansiyelini mümkün odluğunca iyi şekilde kullanabilme olanağı sağlamış; dolayısıyla işitsel- sözel terapinin de önemi artmıştır.(1)

KAYNAKÇA
1) ESTABROOKS,W., (2001), “ Auditory- Verbal Therapy”, Alexander Graham Bell Association For The Deaf And Hard of Hearing, Inc,

2) TÜFEKÇİOĞLU, U., “İşitme Engelliler”, Açıköğretim Fakültesi Kitapları, Anadolu Üniversitesi Yayınları, ÜNİTE-8, S.113